Hàng hóa là sản phẩm thu được từ lao động và có thể thỏa mãn những nhu cầu của con người, có thể đi vào tiêu dùng qua quá trình trao đổi – mua bán.
Hàng hóa là sản phẩm thu được từ lao động và có thể thỏa mãn những nhu cầu của con người, có thể đi vào tiêu dùng qua quá trình trao đổi – mua bán.
Hai thuộc tính cơ bản của hàng hóa vừa có quan hệ thống nhất lại vừa mâu thuẫn nhau.
Giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa cùng tồn tại trong một sản phẩm. Nếu một vật chỉ có giá trị sử dụng mà không có giá trị hàng hóa thì không được coi là hàng hóa.
Ngược lại, nếu một vật có giá trị nhưng lại không có công dụng, không thể thỏa mãn nhu cầu của người dùng thì cũng không thể thành hàng hóa.
Đầu tiên, xét về giá trị sử dụng thì các loại hàng hóa có sự khác nhau về chất. Ví dụ: Vải dùng để mặc, lúa gạo để ăn, sắt thép để xây dựng...
Ngược lại, xét về giá trị thì các loại hàng hóa lại có sự đồng nhất về chất. Chúng đều là sự kết tinh của hao phí lao động hay là sự vật hóa của lao động.
Tiếp theo, quá trình khám phá giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa tách rời nhau cả về thời gian và không gian. Cụ thể:
- Giá trị được hiển thị trong khi lưu thông và diễn ra trước.
- Giá trị sử dụng diễn ra sau và hiển thị khi tiêu dùng.
Những người sản xuất ra sản phẩm quan tâm tới giá trị của hàng hóa nhưng để đạt được điều đó thì họ cũng cần để tâm đến công dụng. Ngược lại, điều mà người tiêu dùng quan tâm thường là công dụng, giá trị sử dụng của món hàng mình mua xem có thể đáp ứng được nhu cầu hay không.
Nhưng muốn được hưởng giá trị sử dụng của sản phẩm thì người tiêu dùng phải trả cho người sản xuất giá trị tương ứng. Giống như việc bạn muốn mua một chiếc ấm điện về đun nước thì bạn cần trả một số tiền tương ứng để mang sản phẩm này về.
Sự mâu thuẫn giữa hai thuộc tính này của hàng hóa là một trong những nguyên do chính dẫn đến các cuộc khủng hoảng thừa.
Sự phân công lao động là một trong những điều kiện cần thiết cho sự hình thành sản xuất hàng hóa. Lao động trong xã hội được phân chia cho các ngành nghề khác nhau. Điều này sẽ tạo nên sự chuyên môn hóa của lao động và dẫn đến sự chuyên môn hóa trong sản xuất.
Việc phân công lao động trong xã hội sẽ dựa trên các yếu tố như: các lợi thế tự nhiên, năng khiếu, sở trường, kỹ thuật của từng lao động ở các vùng khác nhau; các đặc điểm về phong tục, ăn ở... của từng khu vực địa lý cụ thể.
Phân công lao động giúp cho việc trao đổi hàng hóa trở thành tất yếu bởi khi đó mỗi người, mỗi đơn vị sẽ chỉ tập trung sản xuất một hoặc vài sản phẩm nhất định nhưng nhu cầu của người tiêu dùng thì lại rất nhiều nên bắt buộc cần phải có sự trao đổi với nhau.
Mặt khác, sự phân công như vậy cũng góp phần thúc đẩy năng suất lao động nên sẽ có càng nhiều sản phẩm thặng dư để trao đổi.
Tuy việc phân công lao động trong xã hội là điều kiện quan trọng nhưng đây chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ để ra đời và duy trì sản xuất hàng hóa. Chúng ta sẽ còn cần thêm điều kiện khác nữa.
Điều kiện tiếp theo mà chúng ta cần để xuất hiện và duy trì sản xuất hàng hóa là sự tách biệt mang tính tương đối về kinh tế của những người sản xuất.
Sự tách biệt kinh tế tương đối có nghĩa là những người sản xuất có thể tách biệt, độc lập với nhau. Từ đó, các sản phẩm mà họ làm ra sẽ chỉ thuộc về sở hữu của một mình họ và có thể tự do chi phối.
Nếu người đó muốn tiêu dùng hàng hóa do người khác làm ra thì cần phải tiến hành trao đổi, mua bán theo tỷ lệ nhất định. Sự tách biệt về kinh tế giữa những người sản xuất dựa trên ba cơ sở.
Trong lịch sử, điều này xuất hiện là do chế độ tư hữu vật tư sản xuất. Còn hiện nay, việc tách biệt kinh tế xảy ra do nhiều hình thức sở hữu tư liệu sản xuất khác nhau. Cùng với đó là tách biệt về quyền sở hữu và quyền sử dụng đối với các tư liệu sản xuất.
Tư liệu sản xuất thuộc sở hữu của cá nhân thì những sản phẩm được sản xuất ra cũng sẽ là của họ và họ có toàn quyền sử dụng.
Sự tách biệt này xảy ra là do các mối quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất khác nhau. Điều này bắt nguồn từ chế độ tư hữu nhỏ, xác định quyền sở hữu các sản phẩm làm ra từ lao động sẽ thuộc về người sở hữu tư liệu sản xuất.
Do đó, các mối quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất khác nhau tạo nên sự độc lập, đối lập giữa những người sản xuất với nhau. Tuy nhiên, họ vẫn nằm trong sự phân công lao động của xã hội nên lại có sự phụ thuộc về sản xuất, tiêu dùng.
Như vậy, nếu một người dùng muốn sử dụng sản phẩm của người khác thì cần thông qua mua - bán, tức là tiến hành trao đổi bằng hình thái hàng hóa.
Cơ sở thứ ba của sự tách biệt kinh tế này là do sự tách biệt giữa quyền sở hữu và sử dụng đối với tư liệu sản xuất. Tách biệt kinh tế không chỉ khác về quyền sở hữu mà còn khác cả về quyền sử dụng khối lượng tư liệu khác nhau ở cùng một chủ sở hữu.
Khi tách biệt kinh tế giữa những người sản xuất tồn tại cùng lúc với sự phân công lao động trong xã hội thì việc trao đổi hàng hóa sẽ cần đảm bảo lợi ích của họ. Điều này chỉ có thể làm được khi trao đổi tiến hành trên nguyên tắc ngang giá tức là hàng hóa, các sản phẩm của lao động sẽ trở thành hàng hóa.
Sự tách biệt kinh tế tương đối giữa người sản xuất với nhau khiến cho sản phẩm làm ra sẽ thuộc quyền sở hữu và chi phối của họ và vì thế họ cũng có thể mang sản phẩm đó đi bán.
Ngoài ra, sự tách biệt kinh tế này còn khiến cho mối quan hệ trao đổi của người sở hữu sẽ mang hình thái trao đổi, mua bán hàng hóa. Bởi sự tác biệt về kinh tế sẽ khiến những người sản xuất có được sự độc lập về lợi ích kinh tế với nhau.
Cho nên, các sản phẩm được sản xuất ra sẽ mang hình thức trao đổi dựa theo nguyên tắc ngang giá mới đạt được sự công bằng và đảm bảo được lợi ích của mỗi người.
Trên đây là hai điều kiện cần thiết để có thể ra đời và duy trì sản xuất hàng hóa cho tới ngày nay. Nếu như thiếu một trong hai điều kiện nêu trên thì sẽ không có sản xuất mà không có sản xuất thì cũng sẽ không có sự trao đổi.
Cho nên, sản xuất hàng hóa là một phạm trù mang tính lịch sử. Có nghĩa là nó sẽ tồn tại khi có đủ cả hai điều kiện trên và cũng chỉ mất đi khi một trong hai điều kiện nay mất đi.
Trên đây là một số thông tin về hàng hóa là gì, các thuộc tính cơ bản và những điều kiện để ra đời và duy trì sản xuất hàng hóa mà chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc.
Hy vọng nội dung bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về phạm trù kinh tế này. Nếu còn thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ 1900.6192 để được hỗ trợ, giải đáp.
Trả lời : Sản xuất hàng hóa ra đời do sự kết hợp của hai yếu tố chính: lao động và sản xuất.
Lao động: Lao động đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất hàng hóa. Người lao động sử dụng sức lao động và kiến thức của mình để tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ. Lao động được coi là yếu tố chủ động, tác động lên quá trình sản xuất.
Sản xuất: Sản xuất là quá trình biến nguyên liệu và lao động thành hàng hóa. Nó bao gồm các hoạt động như chế biến, gia công, lắp ráp và đóng gói. Sản xuất hàng hóa diễn ra thông qua quá trình cải tiến công nghệ và sử dụng các phương tiện sản xuất như máy móc và công nghệ.
Theo quan điểm Mác-Lênin, trong xã hội giai cấp, sản xuất hàng hóa là để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và tích trữ giá trị. Tuy nhiên, trong cơ sở kinh tế xã hội chủ nghĩa, sản xuất hàng hóa không chỉ phục vụ nhu cầu cá nhân mà còn phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội.
Vì vậy, theo Mác-Lênin, sản xuất hàng hóa ra đời do sự kết hợp giữa lao động và quá trình sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và tạo ra giá trị trong xã hội.